Integriteit in de sport: wat moet jouw federatie doen?
Het integriteitsbeleid van sportfederaties in de praktijk
Een veilig en respectvol sportklimaat komt er niet vanzelf. Daarom gelden sinds 2023 nieuwe regels rond integriteit voor sportfederaties. Je erkenning en subsidies hangen mee af van hoe je dit beleid uitwerkt. We zetten kort op een rij wat er verwacht wordt. En hoe wij je kunnen helpen.
Sinds 1 januari 2023 gelden er nieuwe regels rond integriteit voor sportfederaties. Je erkenning én subsidies zijn vanaf nu gekoppeld aan duidelijke voorwaarden. Concreet:
- Erkende federaties moeten voldoen aan 3 basisvoorwaarden
- Gesubsidieerde federaties moeten op 6 domeinen actief werk maken van een integriteitsbeleid
Wat dat precies betekent? De nota Veilig Sportklimaat van Sport Vlaanderen bundelt alle verwachtingen en verplichtingen.
Wij helpen je, met praktische templates, tools en advies, om aan die verplichtingen te voldoen.
Heb je vragen? Team integriteit staat voor je klaar:
1. Erkenningsvoorwaarde: aanspreekpersoon integriteit (API)
Een aanspreekpersoon integriteit (API) is het eerste aanspreekpunt binnen jouw sportfederatie. Deze persoon luistert, adviseert en verwijst door wanneer nodig.
De API kan een intern personeelslid zijn, of een externe expert.
Iedereen met een vraag, opmerking of klacht over fysiek, psychisch of seksueel geweld kan bij de API terecht.
Aan de slag
Als federatiebestuur
- Duid een federatie-API aan
- Geef die persoon een duidelijk mandaat
Als federatie-API
- Communiceer je rol naar collega’s, clubs, trainers en (top)sporters
- Volg de basisopleiding
- Neem deel aan de terugkomdagen en uitwisselingsmomenten
- Ondersteun club-API’s bij incidenten
- Registreer meldingen met het rapporteringsdocument
Hulp nodig? Contacteer ons gerust.
2. Erkenningsvoorwaarde: handelingsprotocol
Het handelingsprotocol is een stappenplan dat je gebruikt bij een vermoeden, melding of vaststelling van grensoverschrijdend gedrag.
Elke fase bevat duidelijke acties. Zodat je snel, efficiënt en transparant kan reageren.
Aan de slag
- Gebruik de blauwdruk handelingsprotocol als voorbeeld en vertaal die naar je federatiecontext
- Benoem alle rollen (aanspreekpersoon integriteit, bestuur, vertrouwenspersoon…) en maak duidelijk wat iedereen moet doen
Ons team ondersteunt je graag bij de uitwerking.
3. Erkenningsvoorwaarde: gedragscode
Een gedragscode beschrijft gewenst en ongewenst gedrag. Ze helpt om respectvolle omgangsvormen te bewaken en de integriteit van leden te beschermen.
De gedragscode geldt voor iedereen in je federatie: bestuurders, trainers, sporters, ouders, vrijwilligers, medische staf … Ook clubs kunnen aan de slag met voorbeeldgedragscodes.
Overtreding van de gedragscode? Dat kan gesanctioneerd worden. Enkel als je dat voorziet, bijvoorbeeld via tuchtrecht.
Aan de slag
- Bepaal voor wie je een gedragscode wil maken
- Pas de blauwdruk aan je federatie aan: maak het concreet
- Check of bestaande codes versterkt kunnen worden
- Denk na over implementatiestrategie (jij werkt als federatie één code uit en dient als voorbeeld voor je clubs)
- Laat de code leven (workshops, affiches, video’s …)
Hulp nodig bij het schrijven, invoeren of uitrollen? We denken graag mee.
4. Subsidiëringsvoorwaarde: ethisch adviesorgaan
Een ethisch adviesorgaan geeft advies bij moeilijke vraagstukken over integriteit en grensoverschrijdend gedrag.
Dat kan proactief zijn voor bestuur of management. Of reactief op vraag van de federatie-API bij een incident.
Aan de slag
- Kies hoe je dit wil organiseren:
- Je kiest ervoor een apart ethisch orgaan samen te stellen.
- Je kiest ervoor dit samen te voegen met een bestaand orgaan (bv. medisch adviesorgaan).
- Je kiest ervoor dit te organiseren in samenwerking met andere federatie(s).
- Leg de rol, taak en werking van je orgaan duidelijk vast
- Werk je met meerdere organen? Zorg dan voor een duidelijke afbakening
Wij helpen je graag bij de opstart en afstemming.
5. Subsidiëringsvoorwaarde: tuchtrechtelijk systeem
Een tuchtrechtelijk systeem zorgt voor duidelijke afspraken. Zo kan je als sportfederatie gepast reageren op grensoverschrijdend gedrag. Beschermend én sanctionerend.
Wat heb je nodig?
- Een tuchtreglement met gedrag dat niet oké en sanctioneerbaar is.
- Een tuchtrechtelijk orgaan dat de procedure opvolgt.
Aan de slag
- Gebruik de blauwdruk tuchtregelement als voorbeeld en pas die aan je federatie aan.
- Bepaal:
- Richt je zelf een tuchtsysteem op?
- Of verwijs je door naar een extern tuchtsysteem zoals het Vlaams Sporttribunaal?
- Neem het tuchtsysteem op in je federatiereglementen richting clubs en andere betrokkenen.
Hulp nodig? Het Vlaams Sporttribunaal (VST) is sinds 1 januari 2021 actief voor tuchtprocedures rond grensoverschrijdend gedrag.
6. Subsidiëringsvoorwaarde: sportclubondersteuning
Als federatie speel je een sleutelrol: jij kan clubs inspireren, versterken en motiveren om zelf werk te maken van integriteit.
Aan de slag
- Neem integriteit op in je clubondersteuning. Stimuleer clubs om te werken met aanspreekpersonen, gedragscodes en een handelingsprotocol.
- Vertaal de toolkit Grensoverschrijdend gedrag voor sportclubs naar jouw sportcontext
- Zet rolmodellen in om het thema bespreekbaar te maken. Inspiratie nodig? Voor de Time Out tegen Pesten-campagne werkten we samen met Seppe Smits (link naar video).
- Organiseer vormingen voor clubbestuurders, club-API’s en trainers. Ontdek ons volledig aanbod en vraag je vorming aan. Promoot dit aanbod actief bij je clubs.
Tip: Erkende federaties kunnen via de Vlaamse Sportfederatie voordelig vormingen volgen.
- Stimuleer clubs om met jongeren in gesprek te gaan over grenzen.
- Gebruik onze tool Sport met grenzen op jongerenmaat
- De praatkaarten voor sporters van het Safe Sport Allies-project
- Communiceer bovenstaande zaken via je communicatiekanalen van de federatie
We denken graag met je mee over een clubaanpak.
Hulp nodig?
Je staat er niet alleen voor.
Ons team ondersteunt je met tools, templates, advies, vormingen en begeleiding.
We laten hier nog even onze contactgegevens achter, zo moet je niet helemaal terug naar boven scrollen.


