Een kwalitatief sportmedisch onderzoek heeft een grote preventieve waarde omdat het zicht richt op het in kaart brengen van de individuele gezondheidsrisico’s gerelateerd aan (een specifieke) sportbeoefening maar kan ook de sportieve prestaties ten goede komen dankzij een individueel verslag en advies, als eindresultaat van de screening. Een kwalitatief sportmedisch onderzoek bevat met andere woorden verschillende onderdelen.

1. Sportmedische anamnese

Elk onderzoek bij een (para)medicus start met een uitgebreid vraaggesprek. Dit gesprek wordt een anamnese genaamd. Via gerichte vragen wordt jouw persoonlijke situatie in kaart gebracht. In geval van een sportmedisch onderzoek, spreken we over een sportmedische anamnese waarbij je algemene gezondheid, sportbeoefening en gezondheidsrisico’s in kaart wordt gebracht. De anamnese bevat vragen over;
 

• Persoonlijke gegevens zoals je naam, geboortedatum, biologisch geslacht, …
• Familiale geschiedenis zoals het voorkomen van hart & vaatziektes in je familie, ..
• Medische voorgeschiedenis zoals een gekende hartaandoening, epilepsie, diabetes, hiv, operaties , blessures, mentale problemen, ademhalingsklachten, …
• Sportbeoefening zoals welke sporten, het niveau, aantal trainingsuren,…
• Klachten tijdens het sporten zoals duizeligheid, hartkloppingen, kortademigheid, ..
• Andere relevante gegevens zoals een laatste gebitscontrole, eetgedrag, mentale weerbaarheid, medicatie gebruik, middelengebruik, rookgedrag, menstruele problematieken, …

" Het in kaart brengen van jouw persoonlijke situatie is essentieel om een aangepast individueel sportmedische screening en advies te kunnen realiseren. "

2. Sportmedische screening

Op basis van je sportmedische anamnese wordt een screeningsprotocol opgesteld, aangepast aan jouw noden. Vergelijk de inhoud en het nut van een sportmedische screening met deze van een preventie adviseur op de werkvloer; op basis van observatie en metingen wordt een advies geformuleerd over het beperken gezondheidsproblemen ten gevolge van sportbeoefening. De inhoud van een sportmedische screening varieert van sporter tot sporter op basis van leeftijd, geslacht, sportbeoefening & intensiteit. Het screening protocol van een recreatieve duiker is niet hetzelfde als deze van een gymnastiek topsporter. Bovendien kan naargelang de gewenste expertise de screening een multidisciplinair gegeven worden waarbij verschillende (para)medici samen een onderzoek realiseren. Dit laatste is vooral van toepassing in topsport.

Een sportmedische screening kan volgende elementen bevatten;  
- Algemeen klinisch onderzoek zoals je lengte, gewicht, buikomtrek, je ogen, hart- en longgeluiden, bloeddruk, …  Deze onderzoeken zien we als standaard en zal je ongetwijfeld al ondergaan hebben tijdens een medisch onderzoek van het CLB of bij je huisarts.
- Sport specifiek onderzoek zoals een onderzoek van je lichaamshouding, je gewrichten, je spieren, je beweeglijkheid (= orthopedisch onderzoek), functionele onderzoeken (rompstabiliteit, schouderstabiliteit, fietspositionering, …) en een hartonderzoek.
- Aanvullende onderzoeken zoals een biomechanische analyse (loopbeweging, ...) een bloedonderzoek, een (maximale) inspanningstest, VO2 max bepaling, … 

" Een sportmedische screening onderzoekt meer dan een standaard medisch onderzoek en focust breder dan het opsporen van hartaandoeningen. "  

3. Sportmedisch verslag

De resultaten van de sportmedische anamnese en screening worden gebundeld in één verslag en vormen de basis voor het formuleren van een advies. Het doel van het sportmedisch onderzoek is om het aantal te vermijden blessures en gezondheidsproblemen, ten gevolge van een niet optimale sportbeoefening, te beperken. Afhankelijk van de inhoud van het onderzoek zal de arts jouw inzicht en advies verstrekken over jouw gezondheidsrisico’s in kader van sportbeoefening (blessurepreventie oefeningen, trainingsrichtlijnen, vervolgonderzoek, ...). In zeldzame gevallen wordt sporten afgeraden. Door het bijsturen van je ambities, de manier waarop je sport beoefent, de sportomgeving en ondersteuning, wordt getracht om sport voor iedereen, levenslang, mogelijk te maken. Eventueel kan de arts jou doorverwijzen naar een andere sportprofessional voor verder onderzoeken, advies of ondersteuning; cardioloog, kinesitherapeut, psycholoog, trainer, voedingsdeskundige, ….  

Het verslag en advies wordt normaliter ook opgeslagen in je medisch dossier, zodat verdere opvolging niet arts gebonden is. Indien jouw sportorganisatie een ‘sportmedisch geschiktheidsattest’ oplegt in diens regelgeving, dan zal de arts dit attest aanleveren na afloop van de anamnese en de screening.

Een sportmedisch onderzoek voor iedereen?

Vanuit de doelstelling om een veilig sportklimaat te realiseren voor elke sporter, zeggen wij JA! Maar in de praktijk is dat niet haalbaar. Op basis van gezondheidsrisico’s, sportbeoefening en levensfase definiëren we enkele doelgroepen aan wie wij adviseren om een sportmedisch onderzoek te ondergaan;

1. Beginnende sporter > 35 jaar oud
   Binnen deze doelgroep is vaak sprake van een verminderde belastbaarheid van het lichaam (zittend beroep, levensstijl, stress, …), een toenemend risico op hart- en vaataandoeningen en interesse in het beoefenen van duursporten (lopen, wielrennen, HITT, triatlon,).
   
   
2. (Beginnende) Sporters met een medische voorgeschiedenis of risicoprofiel
   Sporters met een medische voorgeschiedenis (diabetes, cholesterol, hypertensie, hartritmestoornissen,), klachten tijdens het sporten (flauwvallen, pijn op de borst tijdens inspanningen, …) familiale geschiedenis van hart- en vaataandoeningen en/ of ongezonde levensstijl (roken, …)
   
   
3. Sporters met een hoge trainingsbelasting
   Niet alleen topsporters stellen hun lichaam bloot aan een hoge belasting. De trainingsbelasting wordt bepaald door verschillende factoren. We spreken over een hoge belasting of intensieve sportbeoefening indien je ≥ 4 keer per week sport, een training > 45 minuten duurt (aaneensluitend) of ≥ 6 u per week en dit met een hoge hartslag (≥ 70 – 80% van je maximale hartfrequentie). Een goede graadmeter is ‘je kan niet meer comfortabel praten tijdens de inspanning’
    
4. Jonge sporters die zich in een groeispurt bevinden én veel sporten
   Vanaf 11 jaar verandert het lichaam heel snel. Wanneer een jonge sporter net in die periode ook veel gaat sporten (> 8 - 10u / week of > 5 aaneensluitende dagen) vergroot de kans op overbelasting en blessures.
   
   
5. Sporters met (terugkerende) blessures of klachten
   Sporters met terugkerende blessures of klachten kunnen baat hebben bij een sportmedisch onderzoek om de onderliggende oorzaken te detecteren (én aan te pakken).

Sportkeuring.be?

Vanuit de nood om elke sporters een gepast, wetenschappelijk onderbouwd, advies te kunnen verlenen werd een online platform ontwikkeld ‘sportkeuring.be’.

Aan de hand van een vragenlijst worden jouw algemene gezondheids- en sportrisico’s in kaart gebracht en een persoonlijk advies geformuleerd over de aanbeveling van een sportmedisch onderzoek.
 

Ontdek de vragenlijst

De frequentie van een sportmedisch onderzoek?

Je kon jezelf al dan niet met één van onze doelgroepen identificeren. Maar hoe vaak zou je dan de digitale vragenlijst invullen of wanneer zou je een sportmedisch onderzoek dienen te ondergaan?

Opnieuw is het moeilijk op één regel voorop te stellen. 
Ben je op zoek naar advies of regelgeving omtrent ‘sportmedische geschiktheid’ voor een specifieke sportbeoefening of sportieve uitdaging? Raadpleeg in eerste instantie de informatie van jouw sportorganisatie.
Ben je niet aangesloten bij een sportorganisatie? Dan adviseren wij om de digitale vragenlijst Fit2sport te gebruiken;

• 4-jaarlijks
• Bij gezondheidswijzigingen
• Bij nieuwe (uitdagendere) sportieve voornemens

Meer info?

Ben je op zoek naar meer info over een sportmedisch onderzoek? Neem dan zeker een kijkje op onze thema pagina 'sportmedisch onderzoek' waar we alle concrete informatie, adviezen en tools bundelen. 
 

Ga naar de thema pagina