Sport voor iedereen, ook in de praktijk
In Vlaanderen is 'Sport voor allen' een belangrijk uitgangspunt van het sportbeleid. Toch blijkt uit de praktijk dat dat nog niet volledig is gerealiseerd. Veel mensen vinden nog steeds niet de weg naar een sportclub of sportvereniging.
Om die drempel te verlagen, is het soms nodig om aparte sportmomenten te organiseren voor bepaalde groepen. Denk bijvoorbeeld aan een vrouwenzwemuurtje of een sportles speciaal voor mensen uit de LGBTQI+ gemeenschap. Zulke momenten noemen we vaak safe spaces. Ze maken het makkelijker voor mensen die zich (nog) niet thuis voelen in het gewone sportaanbod. Soms is dit zelfs een eerste stap: later sluiten deze mensen zich dan aan bij het reguliere sportaanbod.
Is aparte sport wel inclusief?
Sommige mensen vinden dat je door aparte sportmomenten net niet inclusief bent. Toch zijn uitzonderingen mogelijk. Als je met je aanbod ongelijkheid wil aanpakken, spreken we van een positieve actie. Dat is wettelijk toegestaan, zolang je aan vier voorwaarden voldoet:
- Er is een duidelijke ongelijkheid vastgesteld.
- Je aanbod wil die ongelijkheid verminderen of wegwerken.
- Het gaat om een tijdelijke oplossing.
- Je beperkt de rechten van anderen niet meer dan nodig is (dat heet de proportionaliteitstoets).
Een voorbeeld uit de praktijk
Stel: je organiseert open trainingen waar iedereen welkom is, maar alleen mannen nemen eraan deel. Dan is er sprake van ongelijkheid. Om meer vrouwen aan te trekken, kan je tijdelijk een aparte training organiseren waar alleen vrouwen welkom zijn. Let er wel op dat het open aanbod blijft bestaan, zodat andere leden niet benadeeld worden.
Aandachtspunt: communicatie over mannelijke medewerkers
Als je een sportactiviteit organiseert alleen voor vrouwen, en er zijn mannelijke trainers of redders aanwezig, is het belangrijk om dat op voorhand duidelijk te zeggen.
In België mag je geen onderscheid maken op basis van geslacht bij werk of tewerkstelling, dus je mag mannelijke trainers of redders niet weigeren. Maar communiceer daar open over. Door open te communiceren, kunnen vrouwelijke deelnemers zelf beslissen of ze willen meedoen, of eventueel een aangepaste sportoutfit kiezen.
Bronnen
- Barometer van sportclubs in Vlaanderen (2020). Het Vlaamse Sportclub Panel 4.0 (VSP4.0): Diversiteit, sociale inclusie, beleid en samenwerking (deel 4), BMS 71.
- Sport Vlaanderen (2019). Meer vrouwen in de sport.
- Vlaamse Ombudsdienst (2021). Sport zoekt vrouw, vrouw zoekt sport: een schets van enkele genderaspecten en sport.
